Μεγαλώνει η ηλικία των νεαρών ζευγαριών που βγαίνει για αναζήτηση προς αγορά διαμερίσματος και από τα 25 και 35 έτη πλησιάζει στα 40 έτη.
Σύμφωνα με ενδείξεις της Δανός Διεθνείς Σύμβουλοι και Εκτιμητές Ακινήτων, η ηλικία των συνανθρώπων μας που έχουν κάποια λεφτά στην άκρη και μπορούν να εξετάσουν την αγορά ενός διαμερίσματος ή σπιτιού, μεγαλώνει, δηλαδή είναι πιο κοντά στα 40, ενώ παραδοσιακά ήταν 25-35. Κάτι που έχει αναγνωρίσει και η Κυβέρνηση, σπρώχνοντας το ηλικιακό όριο στα σχέδια στήριξης νέων ζευγαριών για την αγορά κατοικίας στα 41 έτη.
Η στροφή προς την αγορά διαμερίσματος, που σε παγκύπρια βάση η αύξηση αγγίζει το 30%, σε αντίθεση με τη μείωση στις πωλήσεις οικιών (-9,2% σε σύγκριση με την περίοδο 1-9/2023) συνδέεται ιδιαίτερα με τους νέους και τις νεαρές οικογένειες και επηρεάζεται από το κόστος της στέγασης και τη δυσκολία εξασφάλισης δανεισμού για τα αυξημένα κεφάλαια που απαιτούνται για την απόκτηση κατοικίας.
Παρόλο που τα στοιχεία, σύμφωνα με το γραφείο Δανός, δείχνουν πως υπάρχει σταθεροποίηση και ακόμη μικρή πτώση (γύρω στο 1%) στις τιμές των τελευταίων δύο τριμήνων, εντούτοις οι τιμές σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρσι είναι σε άνοδο.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, μια κατοικία περίπου 200 τ.μ. σε προάστιο σε μια μέση περιοχή κοστίζει περίπου 400.000 ευρώ. Άρα, για να την αποκτήσει το νέο ζευγάρι θα χρειαστεί 100.000 προκαταβολή και 300.000 ευρώ δάνειο.
Ο μέσος ακαθάριστος μισθός των ανδρών είναι περί τα 2.200 ευρώ / μήνα και των γυναικών περί τα 1.800 ευρώ / μήνα, βάσει στοιχείων από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Έχοντας υπόψη όμως ότι ένα νέο νοικοκυριό θα αποτελείται από νέους της ηλικιακής ομάδας 25- 35 ετών μπορούμε να υποθέσουμε ότι έχουν συνολικό εισόδημα περίπου 3.000 ευρώ τον μήνα το ζευγάρι (λογική υπόθεση αφού σε αυτές τις ηλικίες βάσει και εργασιακής εμπειρίας, οι μισθοί είναι μικρότεροι). Το στεγαστικό επιτόκιο στην Κύπρο σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ήταν στο 4.27%, ενώ το μέσο επιτόκιο στην Ευρωζώνη είναι στο 3.59%. Αν υποθέσουμε επιτόκιο 4.27% και διάρκεια αποπληρωμής 25 έτη, η μηνιαία δόση δανείου είναι περί τα 1.750 ευρώ – δηλαδή πρακτικά και ουσιαστικά τα 2/3 του συνολικού εισοδήματος.
Φθηνή λύση
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εγγραφής Κτηματομεσιτών, σε ό,τι αφορά τα διαμερίσματα αναφέρεται ότι το 2ο τρίμηνο του 2024 καταγράφηκαν στις συγκριτικές πωλήσεις παγκύπρια 489 μεταβιβάσεις διαμερισμάτων.
Προστίθεται ότι οι περισσότερες πωλήσεις έγιναν στην επαρχία Λευκωσίας, ενώ η υψηλότερη μέση αξία διαμερισμάτων καταγράφεται στην επαρχία Λεμεσού (€246.919) και είναι αισθητά πιο ψηλή από τη μέση αξία των διαμερισμάτων που μεταβιβάστηκαν στις υπόλοιπες επαρχίες της ελεύθερης Κύπρου. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η μέση αξία των διαμερισμάτων στην επαρχία Λευκωσίας ήταν €134.031, στη Λάρνακα €133.058, στην Πάφο €122.846 και στην ελεύθερη Αμμόχωστο €109.804. Τα στοιχεία είναι συγκεντρωτικά και δεν λαμβάνουν υπόψη το μέγεθος των διαμερισμάτων.
Ζήτηση τα επόμενα χρόνια
Η ζήτηση θα συνεχίσει και το 2025 στους ίδιους έντονους ρυθμούς, αναφέρει ο Κυριάκος Κοιλιάρης, Chief Marketing Officer του γραφείου Δανός. «Ωστόσο, εάν δεν ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα και η ζήτηση υπερκαλύψει την προσφορά, τότε αναπόφευκτα θα υπάρξει νέα αύξηση στις τιμές. Τα μέτρα της κυβέρνησης, ύψους €77 εκατ. είναι στη σωστή κατεύθυνση, όμως από τη στιγμή που τα νεαρά ζευγάρια δυσκολεύονται να πάρουν δάνειο, διότι δεν υπάρχει το απαιτούμενο αρχικό κεφάλαιο, το ζήτημα δεν λύνεται έτσι απλά. Το πρόβλημα δεν έγκειται στο εάν αυτά τα σχέδια είναι καλά ή όχι, αλλά στο γεγονός ότι τα εισοδήματα των νεαρών ζευγαριών δεν είναι αρκετά για να χρηματοδοτήσουν τα όνειρα τους για την αγορά ενός σπιτιού».
Μια επιλογή σημειώνει «είναι να υπάρξει μια φορολογία για αχρησία οικιστικής περιουσίας, ούτως ώστε να μην συμφέρει σε όποιον διατηρεί τέτοια περιουσία να είναι σε αχρηστία. Δυστυχώς υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός τέτοιων κτηρίων στις κυπριακές πόλεις, με τα οποία καμία αρχή δεν έχει ασχοληθεί. Παρόμοια φορολογία υπάρχει σε άλλες χώρες και εφαρμόζεται μερικά χρόνια μετά την απόκτηση της περιουσίας και αυτή αυξάνεται όσο περνούν τα χρόνια αχρηστίας.
Στη Γαλλία, επισημαίνει ο κ. Κοιλιάρης «η κυβέρνηση εξετάζει την επιβολή φόρου στα κλειστά ακίνητα, σε δήμους με στεγαστικό πρόβλημα, και επιβολή πλαφόν στα ενοίκια. Μεταξύ άλλων, μια λύση θα μπορούσε να είναι το στήσιμο συνεργασιών μεταξύ ιδιωτικού και κρατικού τομέα, για την ανάπτυξη τεμαχίων κρατικής ιδιοκτησίας, με στόχο την κατασκευή προσιτών διαμερισμάτων.
Στην Πορτογαλία η κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα, μεταξύ των οποίων η υποστήριξη αγοράς κατοικίας από νέους ανθρώπους με χαμηλότοκα δάνεια, την απλοποίηση των αδειοδοτήσεων για την ανάπτυξη νέων κατοικιών, και χαμηλότερο ΦΠΑ για έργα ανακαίνισης και κατασκευή».
* Όπως δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα Φιλελεύθερος στις 25 Νοεμβρίου 2024
